Çalışanlar için iş hayatının en önemli haklarından biri olan kıdem tazminatı, belirli şartların oluşması halinde işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Özellikle işten ayrılma ya da emeklilik gibi durumlarda gündeme gelen bu tazminat, yıllık çalışma süresine ve brüt ücrete bağlı olarak hesaplanır.
2025 yılı itibarıyla kıdem tazminatı nasıl hesaplanır, tavan tutarı nedir, hangi şartlarda ödenir ve hesaplama örneği nasıldır? Bu kapsamlı yazıda tüm bu soruların cevabını bulacaksınız.
Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, bir işçinin aynı işverene bağlı olarak en az bir yıl çalıştıktan sonra belirli şartlarla işten ayrılması durumunda, her bir yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden ödenen bir tazminattır.
2025 Yılı Kıdem Tazminatı Tavanı Nedir?
2025 yılı itibarıyla kıdem tazminatı tavanı resmî olarak henüz açıklanmamış olsa da, Ocak 2025 itibarıyla memur maaş katsayıları baz alınarak kıdem tazminatı tavanının yaklaşık 41.000 TL civarında olacağı öngörülmektedir. Bu rakam her yıl Ocak ve Temmuz dönemlerinde güncellenir.
Kıdem Tazminatı Şartları Nelerdir?
Bir çalışanın kıdem tazminatı alabilmesi için şu şartlar gereklidir:
- Aynı işverene bağlı en az 1 yıl çalışmış olmak,
- İşçinin;
- İşveren tarafından haksız fesihle işten çıkarılması,
- Askere gitmek için işten ayrılması,
- Kadın işçinin evlendikten sonra 1 yıl içinde ayrılması,
- Emeklilik hakkı kazanması,
- Vefat etmesi durumlarından biriyle işten ayrılması.
İstifa eden işçi kıdem tazminatı alamaz, ancak yukarıdaki istisnalar varsa bu hak doğar.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır 2025?
Hesaplama yapılırken dikkate alınan unsurlar:
- Brüt maaş (aylık)
- Yıllık çalışma süresi
- Yılda ödenen ikramiye ve primler (düzenli ise hesaplamaya dahil edilir)
- Yemek, yol, yakacak yardımı gibi ödemeler
Formül:
[Çalışma yılı] x [30 günlük brüt ücret] = Kıdem tazminatı
Eğer ay küsuratlıysa, her ay için 30 günlük ücretin 1/12’si eklenir.
2025 Kıdem Tazminatı Hesaplama Örneği
Örnek:
- Çalışma süresi: 6 yıl 4 ay
- Aylık brüt maaş: 30.000 TL
- Prim ve düzenli ödeme: 3.000 TL (dahil edilir)
Toplam brüt ödeme: 33.000 TL
- 6 yıl için: 6 x 33.000 = 198.000 TL
- 4 ay için: (4/12) x 33.000 = 11.000 TL
- Toplam kıdem tazminatı: 209.000 TL
Not: Eğer bu rakam, yıllık tavan olan 41.000 TL’yi aşarsa, her yıl için sadece tavan tutar kadar ödeme yapılabilir.
Kıdem Tazminatı Brüt mü Net mi Ödenir?
Kıdem tazminatı brüt ücret üzerinden hesaplanır, ancak Damga Vergisi (%0,759) kesildikten sonra net olarak ödenir. Başka bir vergi ya da SGK kesintisi yapılmaz.
Kıdem Tazminatında Zaman Aşımı Süresi
Kıdem tazminatı alacağı için zaman aşımı süresi 5 yıldır. Bu süre, işten ayrıldıktan sonra başlar. Süre içinde dava açılmazsa alacak hakkı düşer.
Kıdem Tazminatı Alınamayan Durumlar
Aşağıdaki hallerde kıdem tazminatı hakkı doğmaz:
- 1 yıldan az çalışma,
- Haklı sebep olmadan istifa,
- İşçinin işverenin güvenini kötüye kullanarak fesih nedeni oluşturması (hırsızlık, iş disiplinine aykırılık vb.)
Kıdem Tazminatı ile Karıştırılan Tazminatlar
- İhbar tazminatı: Fesihte bildirim süresine uymama durumunda ödenir.
- Kötü niyet tazminatı: Haksız fesihte ihbar süresi üç katına çıkar.
- Sendikal tazminat: Sendikal nedenle fesihte gündeme gelir.
Kıdem tazminatı yalnızca 1 yıllık süreyi aşan iş sözleşmeleri için geçerlidir.
Kıdem Tazminatı Talebi İçin Ne Yapılmalı?
- İşveren ile görüşülerek ödeme talep edilir.
- Arabulucu başvurusu zorunludur. (İş Mahkemeleri Kanunu gereği)
- Arabuluculukta sonuç alınmazsa iş mahkemesinde dava açılabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Her işten çıkarılan kıdem tazminatı alabilir mi?
Hayır. En az 1 yıl çalışmış olmak ve belirli nedenlerle işten ayrılmak gerekir.
2. 2025 kıdem tazminatı tavanı ne kadar?
Ocak 2025 itibarıyla yaklaşık 41.000 TL olarak öngörülmektedir.
3. Emekli olan kişi kıdem tazminatı alır mı?
Evet. Emeklilik, kıdem tazminatı hakkı doğuran bir sebeptir.
4. Kıdem tazminatı ödenmezse ne yapılmalı?
Arabuluculuk yoluna başvurulur, sonuç alınamazsa dava açılır.
5. Kadın işçi evlenince kıdem tazminatı alabilir mi?
Evet. Evlendikten sonraki 1 yıl içinde işten ayrılırsa alabilir.
6. Kıdem tazminatı damga vergisi dışında kesintiye uğrar mı?
Hayır. Sadece damga vergisi kesilir.
Sonuç
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı yılların karşılığı olarak hak ettiği önemli bir mali güvencedir. 2025 yılında da bu hak, hem işçi hem işveren açısından dikkatle takip edilmesi gereken bir konudur. Doğru hesaplama yapılması, brüt ücretin tam ve eksiksiz belirlenmesi, işten ayrılma gerekçesinin hukuka uygun olması bu süreçte en önemli hususlardır.
Unutmayın, tazminat hakkınızı kaybetmemek için gerekirse uzman bir iş hukuku avukatından destek almanız sizin yararınıza olacaktır.
Bir yanıt yazın