Evlilik sözleşmesi, çiftlerin evlilik birliği içerisinde sahip oldukları malların yönetimi, paylaşımı ve boşanma durumundaki sonuçları önceden düzenleyen yasal bir anlaşmadır. Türkiye’de özellikle son yıllarda sıkça tercih edilen evlilik sözleşmeleri, boşanma sürecinde tarafların haklarını netleştirmesi ve anlaşmazlıkları en aza indirmesi açısından önemlidir.
Boşanma halinde evlilik sözleşmesinin etkilerini doğru anlamak, çiftlerin boşanma sonrası hak ve yükümlülüklerini bilmesi açısından kritik bir öneme sahiptir.
Evlilik Sözleşmesi Nedir?
Evlilik sözleşmesi, eşlerin evlilik birliği öncesinde veya evlilik sırasında yaptıkları, evlilik boyunca edinilecek malların paylaşım esaslarını belirleyen resmi bir anlaşmadır. Taraflar, bu sözleşme ile yasal mal rejiminden farklı düzenlemeler yapabilir ve boşanma durumunda mal varlıklarının nasıl paylaşılacağını önceden belirleyebilirler.
Türk Medeni Kanunu’na göre dört farklı mal rejimi vardır:
- Edinilmiş mallara katılma rejimi (yasal rejim)
- Mal ayrılığı rejimi
- Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi
- Mal ortaklığı rejimi
Çiftler, evlilik sözleşmesi ile bunlardan birini seçebilirler.
Boşanma Durumunda Evlilik Sözleşmesinin Sonuçları
Boşanma halinde evlilik sözleşmesinin varlığı, eşlerin mal paylaşımı ve maddi haklar açısından belirleyici rol oynar. Evlilik sözleşmesi bulunan çiftlerin boşanma sürecinde izleyecekleri yol, sözleşme hükümlerine bağlıdır.
Mal Paylaşımı Açısından Etkileri
Evlilik sözleşmesinin en önemli etkisi, boşanma halinde mal paylaşımının nasıl olacağını belirlemesidir. Yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi tercih edilirse, evlilik içinde edinilen mallar eşit olarak paylaşılır. Ancak mal ayrılığı rejimi seçilmişse, taraflar sadece kendi adına kayıtlı mallara sahip olur, ortaklık söz konusu değildir.
Alacak ve Borçların Paylaşımı
Evlilik sözleşmesinde, evlilik sırasında edinilen alacak ve borçların nasıl paylaşılacağı da belirlenebilir. Örneğin, sözleşmede tarafların borçlardan müşterek sorumlu olmayacağı yönünde hüküm varsa, boşanma durumunda her eş yalnızca kendi adına kayıtlı borçlardan sorumlu olacaktır.
Maddi ve Manevi Tazminat Talebi
Evlilik sözleşmesi genellikle mal rejimiyle ilgili düzenlemeler içerir; ancak boşanma durumunda maddi ve manevi tazminat taleplerini tamamen ortadan kaldırmaz. Tazminat talepleri, boşanma nedenleri ve kusur oranları göz önünde bulundurularak mahkeme tarafından ayrı değerlendirilir.
Nafaka ve Velayet Konusunda Etkileri
Evlilik sözleşmesi genelde nafaka ve velayet gibi konuları içermez. Nafaka ve velayet kararları boşanma sırasında mahkeme tarafından çocukların menfaatleri ve eşlerin mali durumlarına göre belirlenir. Ancak eşler sözleşme ile nafaka konusunda genel ilkeler belirleyebilirler. Bu ilkeler mahkeme tarafından değerlendirilir fakat çocukların üstün menfaati göz önünde bulundurularak karar verilir.
Evlilik Sözleşmesi Olmadığında Ne Olur?
Eğer eşler arasında bir evlilik sözleşmesi yapılmamışsa, boşanma durumunda yasal mal rejimi olan “edinilmiş mallara katılma rejimi” uygulanır. Bu durumda evlilik boyunca edinilen mallar, ortak olarak kabul edilir ve eşit paylaşılır. Bu rejimde eşler, evlilik boyunca kazandıkları tüm malların yarısını talep edebilirler.
Evlilik Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
Evlilik sözleşmesi yapmak isteyen eşler, evlenmeden önce veya evlendikten sonra herhangi bir zamanda noter huzurunda sözleşme imzalayabilirler. Sözleşmenin geçerli olması için noter tarafından düzenlenmesi ve tarafların açıkça iradelerini beyan etmeleri gereklidir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Evlilik sözleşmesi nedir?
Eşlerin mal rejimi ve mal paylaşımını belirlemek üzere yaptıkları resmi anlaşmadır.
2. Boşanma durumunda evlilik sözleşmesi neden önemlidir?
Boşanma sonrası mal paylaşımını netleştirerek uyuşmazlıkları önler.
3. Evlilik sözleşmesi nafaka ve velayeti düzenleyebilir mi?
Genellikle düzenlemez, mahkeme çocukların menfaatlerine göre karar verir.
4. Evlilik sözleşmesi yapılmazsa hangi mal rejimi geçerlidir?
Edinilmiş mallara katılma rejimi geçerli olur.
5. Evlilik sözleşmesi nasıl yapılır?
Tarafların notere giderek resmi bir sözleşme yapmasıyla gerçekleşir.
6. Evlilik sözleşmesi ne zaman yapılabilir?
Evlilik öncesinde veya evlilik sırasında herhangi bir zamanda yapılabilir.
7. Evlilik sözleşmesi daha sonra değiştirilebilir mi?
Evet, eşlerin ortak iradesi ile sözleşme her zaman değiştirilebilir veya feshedilebilir.
8. Boşanma durumunda evlilik sözleşmesi tazminat taleplerini etkiler mi?
Tazminat talepleri, boşanma nedenlerine göre ayrı değerlendirilir; sözleşme doğrudan engellemez.
9. Mal ayrılığı rejimi seçilirse ne olur?
Taraflar sadece kendi adına kayıtlı malların sahibi olur, ortak paylaşım söz konusu değildir.
10. Evlilik sözleşmesi mal rejimi dışında hangi hususları düzenleyebilir?
Borçların paylaşımı, ortak malların yönetimi ve kullanımı gibi maddi hakları içeren konuları düzenleyebilir.
Bir yanıt yazın