Dolandırıcılık Nedir?
Dolandırıcılık, bir kişinin hileli davranışlarla başka bir kişiyi aldatması ve bu aldatma sonucu maddi veya manevi zarar vermesidir. Türk Ceza Kanunu’nun 157. ve 158. maddeleri dolandırıcılık suçunu düzenler. Günümüzde dolandırıcılık, yüz yüze yapılabileceği gibi dijital ortamda, telefon yoluyla veya internet üzerinden de gerçekleştirilebilmektedir.
Dolandırılınca Yapılması Gerekenler
1. Hemen Durumu Tespit Edin
Dolandırıldığınızı fark ettiğiniz anda, zararın büyümesini önlemek için hızlı hareket etmelisiniz.
2. Savcılığa Suç Duyurusunda Bulunun
Dolandırıcılık mağduru olan kişiler, en kısa sürede Cumhuriyet Savcılığı’na giderek suç duyurusunda bulunmalıdır.
- Gerekli Belgeler:
- Dolandırıcılık olayına ilişkin tüm belgeler,
- Mesajlaşmalar, e-postalar, ekran görüntüleri,
- Ödeme dekontları veya banka kayıtları.
3. Bankaya veya Kuruma Başvurun
Eğer dolandırıcılık banka işlemleri, kredi kartı kullanımı veya online ödeme yöntemleri ile gerçekleştiyse, ilgili bankaya veya ödeme kurumuna başvurarak işlemin iptali veya bloke edilmesini talep edin.
4. Polis veya Jandarmaya Başvurun
Dolandırıcılık türüne bağlı olarak Emniyet Genel Müdürlüğü veya Jandarma Genel Komutanlığı’na şikâyet dilekçesi ile başvurabilirsiniz.
5. Hukuki Destek Alın
Dolandırıcılık vakalarında hukuki süreç karmaşık olabilir. Bu nedenle bir avukattan destek almak, sürecin etkili şekilde yönetilmesine yardımcı olur.
Dolandırıcılık Türleri ve Alınacak Önlemler
1. Telefon Dolandırıcılığı
Kendilerini polis, savcı veya banka çalışanı olarak tanıtan kişiler tarafından yapılan dolandırıcılık.
- Önlem: Kişisel bilgilerinizi veya şifrelerinizi kimseyle paylaşmayın.
2. İnternet Dolandırıcılığı
Sahte web siteleri veya sosyal medya hesapları üzerinden yapılan dolandırıcılık.
- Önlem: Güvenilir olmayan sitelerden alışveriş yapmayın. SSL sertifikasını kontrol edin.
3. E-posta Dolandırıcılığı (Phishing)
E-postalar yoluyla yapılan, kişisel bilgileri çalmayı hedefleyen dolandırıcılık.
- Önlem: Bilinmeyen e-posta bağlantılarına tıklamayın ve kişisel bilgilerinizi paylaşmayın.
4. Sahte Yatırım Dolandırıcılığı
Yüksek kazanç vaatleriyle gerçekleştirilen dolandırıcılık türü.
- Önlem: Lisanslı yatırım kuruluşları dışında kimseye yatırım için para göndermeyin.
5. Kredi veya Taksit Dolandırıcılığı
Haksız kazanç sağlamak amacıyla sahte kredi veya finans hizmetleri sunma.
- Önlem: Resmi finans kuruluşları dışında kredi başvurusu yapmayın.
Dolandırıcılık Suçunun Hukuki Boyutu
Türk Ceza Kanunu’na göre dolandırıcılık suçunun iki türü bulunmaktadır:
- Basit Dolandırıcılık (TCK 157)
- Cezası: 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve adli para cezası.
- Nitelikli Dolandırıcılık (TCK 158)
- Cezası: 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve adli para cezası.
- Örnek Durumlar:
- Kamu kurumlarının araç olarak kullanılması,
- Bilişim sistemleri veya banka aracılığıyla dolandırıcılık,
- Dini duyguların sömürülmesi.
Dolandırıcılık Mağduriyetinde Tazminat Davası
Dolandırıcılık mağduru olan kişiler, maddi ve manevi zararlarını karşılamak için tazminat davası açabilirler.
- Maddi Tazminat: Dolandırıcılık sonucu kaybedilen malvarlığı değerleri için talep edilir.
- Manevi Tazminat: Mağdurun yaşadığı duygusal zarar ve itibar kaybı için talep edilir.
Dolandırılınca Yapılacaklar İçin Örnek Tablo
| Adım | Yapılması Gerekenler | Başvuru Makamı |
| Durumun Tespiti | Belgeleri toplayın ve zararı belirleyin | Kişisel kontrol |
| Suç Duyurusu | Savcılığa dilekçe ile başvurun | Cumhuriyet Savcılığı |
| Bankaya veya Kuruma Başvuru | İşlemlerin iptalini talep edin | İlgili banka veya finans kurumu |
| Polis veya Jandarmaya Başvuru | Dolandırıcılık olayını bildirin | Emniyet Müdürlüğü veya Jandarma |
| Hukuki Süreci Başlatma | Tazminat ve ceza davası açın | Mahkemeler |
Sıkça Sorulan Sorular
Dolandırıldığımı fark ettiğimde ne yapmalıyım?
İlk olarak tüm belgeleri toplayın, ardından savcılığa suç duyurusunda bulunun. Eğer banka işlemi söz konusuysa, ilgili bankaya da başvuru yapın.
Dolandırıcılık suçunun cezası nedir?
Basit dolandırıcılık 1-5 yıl hapis, nitelikli dolandırıcılık ise 3-10 yıl hapis cezası ile cezalandırılır.
İnternet dolandırıcılığına karşı ne yapabilirim?
Dolandırıcılık olayını belgeleyerek savcılığa başvurun. Ayrıca, ödeme yapılan banka veya platforma durumu bildirin.
Tazminat davası açabilir miyim?
Evet, dolandırıcılık mağduru olarak maddi ve manevi zararlarınız için tazminat davası açabilirsiniz.
Polis ve savcılık dışında nereye başvurabilirim?
Bilişim sistemleri üzerinden dolandırıcılık durumlarında Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü’ne başvurabilirsiniz.
Bu makale, dolandırıcılık mağdurlarının haklarını ve atması gereken adımları kapsamlı bir şekilde açıklamaktadır. Daha fazla bilgi için bir avukata danışmanız önerilir.
Bir yanıt yazın